Οδηγίες Πρόληψης Σακχαρώδη Διαβήτη
Οδηγίες Πρόληψης Σακχαρώδη Διαβήτη
Οδηγίες Πρόληψης Σακχαρώδη Διαβήτη
ΣΤΟΧΟΣ: Η διατήρηση φυσιολογικού σακχάρου σαυτούς που δεν παίρνουν φάρμακα κι η ευκολότερη ρύθμιση σε διαβητικούς υπό θεραπεία
Όταν γίνεται λόγος για το σακχαρώδη διαβήτη το μεγάλο στοίχημα είναι η πρόληψη να γίνει προτεραιότητα. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, η συχνότητα του σακχαρώδη διαβήτη στην Ελλάδα το 2014 ήταν 9,2%. Ποτέ δεν είναι αργά να κάνεις μικρές αλλαγές που θα σε βοηθήσουν να αποφύγεις τις επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη.
Οι βασικοί στόχοι πρόληψης:
- Να διατηρήσεις ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος, με πρώτο στόχο αν είσαι υπέρβαρος ή παχύσαρκος να χάσεις το 7% του αρχικού σωματικού σου βάρους.
- Να γυμνάζεσαι, περίπου 150 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση την εβδομάδα, όπως έντονο περπάτημα, γιατί βοηθά στη μείωση του βάρους, στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης και ενισχύει την ινσουλινο – ευαισθησία.
- Να επιλέγεις δημητριακά προϊόντα ολικής αλέσεως, αντικαθιστώντας επεξεργασμένα τρόφιμα. Παράλληλα, έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
- Να καταναλώνεις φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.
- Να εντάξεις στη διατροφή σου τρόφιμα πλούσια σε φυτικές πολυφαινόλες, που μπορούν να βελτιώνουν την ομοιόσταση της γλυκόζης και την ινσουλινοαντίσταση. Παραδείγματα τέτοιων τροφίμων είναι: όλα τα είδη μούρων, κόκκινο κρασί, κόκκινο λάχανο, κεράσια, κόκκινο σταφύλι, φράουλες, κρεμμύδι, κάλε, πράσο, μπρόκολο, βατόμουρα, σόγια και τα προϊόντα αυτής.
- Να περιορίσεις το κόκκινο κρέας και να αποφεύγεις το επεξεργασμένο.
- Να μειώσεις την πρόσληψη των κορεσμένων και trans λιπαρών οξέων.
- Επέλεξε ξηρούς καρπούς, πουλερικά ή δημητριακά ολικής αλέσεως ή ψάρι.
- Να καταναλώνεις «καλά» λιπαρά οξέα, όπως είναι τα πολυακόρεστα και μονοακόρεστα.
- Να αποφεύγεις τα ροφήματα που έχουν αυξημένη περιεκτικότητα σε ζάχαρη .
- Να ελέγχεις το σωματικό βάρος σου μια φορά την εβδομάδα
- Προσοχή στο μέγεθος της μερίδας.
Οδηγίες πρόσληψης ζάχαρης
Τα σάκχαρα ανήκουν στους υδατάνθρακες και βρίσκονται στα περισσότερα τρόφιμα. Ο ρόλος τους είναι να παρέχουν ενέργεια. Ωστόσο, η ζάχαρη προστίθεται σε πολλά τρόφιμα όπως τα γλυκά, η σοκολάτα, το κέικ και τα αναψυκτικά, αυξάνοντας τον κίνδυνο για παχυσαρκία, μεταβολικά νοσήματα όπως προ-διαβήτης ή σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα και μερικές μορφές καρκίνου.
Συνεπώς, τη πρόσληψη πρόσθετων σακχάρων δε θα πρέπει να ξεπερνά το 5% των συνολικών ημερήσιων ενεργειακών αναγκών.
- Διάβασε τις ετικέτες τροφίμων για να δεις πόσο ζάχαρη περιέχει ένα τρόφιμο. Στα 100 γρ. προϊόντος περισσότερα από 22,5 γρ. σάκχαρα θεωρείται υψηλό, ενώ μικρότερο από 5 γρ. είναι χαμηλό.
- Μάθε τα διαφορετικά ονόματα της ζάχαρης. Μπορεί να τη βρεις ως μέλι, σιρόπι ή νέκταρ. Περιόρισε τα τεχνητά γλυκαντικά που δεν έχουν θερμίδες, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να καταναλώσεις περισσότερο φαγητό.
- Μείωσε τη ζάχαρη στα ροφήματα. Αντί για αναψυκτικά, διάλεξε νερό, ή γάλα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος.
- Περιόρισε τους χυμούς και τα smoothie χωρίς ζάχαρη σε λιγότερο από 150 ml τη μέρα.
- Περιόρισε την επιτραπέζια ζάχαρη (λευκή και καστανή), σιρόπια, μέλι και μελάσσα.
- Μείωσε τη ζάχαρη που προσθέτεις σε αυτά που τρως ή πίνεις τακτικά, όπως δημητριακά, pancakes, καφέ ή τσάι.
- Κατανάλωσε φρέσκα, κατεψυγμένα, αποξηραμένα φρούτα.
- Διάλεξε φρούτα κονσερβοποιημένα σε νερό ή φυσικό χυμό. Απέφυγε φρούτα σε σιρόπια. Στράγγισε και ξέπλυνε σε ένα σουρωτήρι για να αφαιρέσετε το πλεόνασμα σιροπιού ή χυμού.
- Πρόσθεσε φρούτα, αντί για ζάχαρη στα δημητριακά σου, δοκίμασε φρέσκα φρούτα (μπανάνα, κεράσια, φράουλες) ή αποξηραμένα φρούτα (σταφίδες, κράνμπερις ή βερίκοκα). Προτίμησε τα δημητριακά ολικής αλέσεως που δεν περιέχουν ζάχαρη, αντί για εκείνα που έχουν επικάλυψη με σοκολάτα ή μέλι.
- Μείωσε την ποσότητα κατά το μαγείρεμα. Σε μπισκότα, brownies ή κέικ, μείωσε τη ζάχαρη που αναφέρει η συνταγή στο 1/3 ή στο ½. Πολύ πιθανό είναι ότι δε θα καταλάβεις τη διαφορά στη γεύση.
- Δοκίμασε τα εκχυλίσματα από αμύγδαλο, βανίλια, πορτοκάλι ή λεμόνι αντί για ζάχαρη.
- Αφαίρεσε τη ζάχαρη εντελώς βάζοντας στη θέση της μπαχαρικά, όπως το τζίντζερ, την κανέλα ή το γαρύφαλλο.
- Αντικατέστησε τη ζάχαρη με σπιτική σάλτσα μήλου χωρίς ζάχαρη στην ίδια ποσότητα.
Οδηγίες πρόσληψης για το αλκοόλ
Αν καταναλώνεις αλκοόλ, κάντο σε μέτρια συχνότητα. Αυτό σημαίνει 1 με 2 ποτά για τους άντρες και ένα ποτό ημερησίως για τις γυναίκες.
Ένα ποτό θεωρείται:
- 340 ml μπύρας,
- 140 ml κρασιού,
- 30 – 40 ml άλλου οινοπνευματώδους ποτού
Η κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας αυξάνει τον κίνδυνο για αλκοολισμό, υψηλή αρτηριακή πίεση, παχυσαρκία, εγκεφαλικό, καρκίνο του μαστού, αυτοκτονιών και ατυχημάτων. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα μερικών λιπαρών οξέων, όπως τα τριγλυκερίδια. Επίσης, μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και αυξημένη πρόσληψη θερμίδων, με έμμεση συνέπεια την παχυσαρκία και τον αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη σακχαρώδη διαβήτη.
- Αν δεν πίνεις αλκοόλ είναι καλύτερα να μην ξεκινήσεις.
- Το αλκοόλ ίσως βοηθήσει στην αύξηση της “καλής” HDL – χοληστερόλης και έχει αντι – θρομβωτικές ιδιότητες.
- Συμπερασματικά, αν δεν ξεπεράσεις την συνιστώμενη ποσότητα, δεν θα έχεις ‘’ανεπιθύμητες’’ ενέργειες από την κατανάλωσή του.
Οδηγίες για την πρόσληψη λίπους
Τα λιπαρά κατηγοριοποιούνται σε 4 κατηγορίες:
- Πολυακόρεστα & Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα
- Κορεσμένα λιπαρά οξέα & Trans λιπαρά οξέα, υδρογονωμένα και τροπικά έλαια.
Μπορούν να είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής αρκεί να βασίζεσαι στην πρώτη κατηγορία, μιας και:
- μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά, αλλά και άλλες αιτίες,
- μειώνουν τα επίπεδα κακής χοληστερόλης (LDL) και τριγλυκεριδίων.
- Παρέχουν απαραίτητα λιπαρά οξέα που χρειάζεται ο οργανισμός σου και δεν μπορεί να τα παράγει μόνος του.
Τι μπορείς να κάνεις
- Σύγκρινε τις ετικέτες τροφίμων για να επιλέξεις εκείνο με τη χαμηλότερη ποσότητα σε λίπος.
- Υψηλού λίπους τρόφιμα θεωρούνται: αν περιέχουν περισσότερο από 17,5 γρ ανά 100 γρ. προϊόντος.
- Ημίπαχο είναι εκείνο που έχει: 3 γρ. λίπους ανά 100 γρ. προϊόντος ή 1,5 γρ. ανά 100 ml. Υγρού.
- Άπαχο είναι εκείνο που έχει: 0,5 γρ. λίπους ή και λιγότερο ανά 100 γρ. ή 100 ml.
- Επέλεξε ημίπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα.
- Ψήσε στο γκριλ ή στο φούρνο ή ποσέ ή στον ατμό τα τρόφιμά σου αντί να τηγανίσεις ή να «πάρα ψήσεις».
- Να μετράς την ποσότητα ελαιόλαδου που χρησιμοποιείς με το κουτάλι της σούπας. Έλεγξε τα έλαια που χρησιμοποιείς, ώστε να είναι φυτικής προέλευσης.
- Να αφαιρείς το ορατό λίπος από το κρέας και τα πουλερικά πριν το μαγείρεμα.
- Διάλεξε τμήματα κρέατος που είναι άπαχα, όπως το στήθος από τα πουλερικά.
- Σιγομαγείρεψε το κρέας, προσθέτοντας λαχανικά φασόλια με πολλές αντιοξειδωτικές βιταμίνες.
- Δοκίμασε σάλτσες που θα βασίζονται σε φυτικής προέλευσης έλαια.
- Κατανάλωσε 220 γρ. την εβδομάδα ψάρι, που να μην είναι τηγανισμένο. Επέλεξε λιπαρά ψάρια για να προσλάβεις τα απαραίτητα λιπαρά οξέα.
- Επέλεξε 30 γρ. από ανάλατους ξηρούς καρπούς και σπόρους για να προσλάβεις καλά λιπαρά, ενέργεια, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες. Καλές επιλογές είναι τα αμύγδαλα, φουντούκια, φιστίκια, καρύδια, ο κολοκυθόσπορος και ηλιόσπορος.
- Πρόσθεσε το αβοκάντο στα σνακ και στα γεύματα σου για να προσλάβεις καλά λιπαρά, φυτικές ίνες, όπως και βιταμίνες και μέταλλα.
Οδηγίες Διατροφής για Σακχαρώδη Διαβήτη
ΣΤΟΧΟΣ: Η επίτευξη της γλυκαιμικής ρύθμισης, μέσα από τη ρύθμιση των τιμών γλυκόζης στο αίμα
- Προτιμάμε τα δημητριακά προϊόντα ολικής αλέσεως, με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες που μειώνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο.
- Περιορίζουμε τα κορεσμένα λιπαρά οξέα και τα αντικαθιστούμε με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα.
- Προτιμάμε άπαχα κομμάτια κρέατος και συνιστάται η αφαίρεση του ορατού λίπους.
- Αποφεύγουμε τους χυμούς ακόμα και τους φυσικούς και τα αναψυκτικά που περιέχουν ζάχαρη. Προτιμάμε το φρούτο ολόκληρο.
- Τρώμε ποικιλία τροφών για να προσλάβουμε ποικιλία αντιοξειδωτικών ενώσεων που προστατεύουν την καρδιά.
- Τα γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα/τυρί/ γιαούρτι) συνιστάται να είναι ημίπαχα.
- Στο μαγείρεμα να αποφεύγουμε το τηγάνισμα.
Βιβλιογραφία
- https://www.nhlbi.nih.gov/files/docs/public/heart/healthyheart.pdf
- http://www.statistics.gr/
- http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/More/MyHeartandStrokeNews/Preventing-Heart-Disease---At-Any-Age_UCM_442925_Article.jsp#.XAkKYNszaUk
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-disease/in-depth/heart-healthy-diet/ART-20047702?p=1
- http://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/nutrition-basics/alcohol-and-heart-health
- https://www.heartuk.org.uk/low-cholesterol-foods/saturated-fat
- https://www.nhs.uk/live-well/eat-well/eat-less-saturated-fat/
- http://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/fats/the-facts-on-fats
- https://www.nhs.uk/live-well/eat-well/eat-less-saturated-fat/#tips-to-eat-less-fat
- https://www.nhs.uk/live-well/eat-well/different-fats-nutrition/
Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας.