Θεραπεία Υψηλής Χοληστερόλης

• Ο στόχος της θεραπείας είναι να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης ή εξέλιξης καρδιαγγειακού νοσήματος.
• Η απόφαση θεραπείας λαμβάνεται για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά, και εξαρτάται από το αν υπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου ή νοσήματα που θεωρούνται το ίδιο επικίνδυνα με καρδιακά νοσήματα, όπως διαβήτης, ανεύρυσμα αορτής και νόσος περιφερικών αρτηριών.
• Οι στόχοι της θεραπείας προσαρμόζονται ανάλογα με το επίπεδο των λιπιδίων, την ύπαρξη άλλων παραγόντων κινδύνου, την παρουσία καρδιαγγειακού νοσήματος ή άλλων νοσημάτων που θεωρούνται εξίσου επικίνδυνα.
• Στους ασθενείς που ήδη πάσχουν από καρδιαγγειακό νόσημα η θεραπεία είναι πιο επιθετική και ο επιθυμητός στόχος για την LDL-χοληστερόλη είναι κάτω από 80-100 mg/dl.
• Ασθενείς χωρίς καρδιαγγειακό νόσημα χρειάζονται θεραπεία εάν εμφανίζουν κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακού νοσήματος μέσα στα επόμενα 10 χρόνια άνω του 10%.
• Οι διαβητικοί ασθενείς έχουν υψηλότερο κίνδυνο για καρδιαγγειακό νόσημα και απαιτούν επιθετική θεραπεία.
• Οι ασθενείς με υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων υποβάλλονται σε θεραπεία μόνο αν οι τιμές είναι πολύ υψηλές ή αν έχουν συγχρόνως υψηλή LDL ή/και χαμηλή HDL-χοληστερόλη, οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακού νοσήματος, ή άλλους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακό νόσημα.
• Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης αντιμετωπίζονται με σωστή διατροφή, διατήρηση σωστού σωματικού βάρους, αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και φαρμακευτική αγωγή.
• Εφόσον ληφθεί η απόφαση για έναρξη φαρμακευτικής αγωγής, διατηρείται εφ όρου ζωής.

Στατίνες

Οι στατίνες είναι τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα για τη μείωση της χοληστερόλης. Προκαλούν μεγάλη μείωση στα επίπεδα της LDL-χοληστερόλης (έως και 50%) ενώ μπορούν να προκαλέσουν μικρή αύξηση των επιπέδων της HDL-χοληστερόλης.

Η δράση των στατινών δεν περιορίζεται στο να μειώσουν τη χοληστερόλη αλλά φαίνεται ότι προστατεύουν τις αρτηρίες με το να κάνουν πιο σταθερές τις αθηρωματικές πλάκες και να εμποδίζουν ρωγμές στην επιφάνεια τους. Η δημιουργία ρωγμών στις αθηρωματικές πλάκες οδηγεί σε φράξιμο των αρτηριών με αποτέλεσμα το έμφραγμα ή το εγκεφαλικό επεισόδιο.

Εζετιμίμπη

Η εζετιμίμπη είναι ένα φάρμακο λιγότερο αποτελεσματικό συγκριτικά με τις στατίνες. Μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης περιορίζοντας την απορρόφηση της από το έντερο. Μπορεί να χορηγηθεί είτε μόνη της είτε σε συνδυασμό με στατίνη.

Δεσμευτικά χολικών οξέων

Τα δεσμευτικά των χολικών οξέων δεν είναι πολύ αποτελεσματικά φάρμακα. Μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης περιορίζοντας την απορρόφηση της από το έντερο. Συνήθως δίνονται όταν υπάρχει αντένδειξη για τη χορήγηση στατίνης ή συμπληρωματικά σε συνδυασμό με στατίνη.

Νικοτινικό οξύ

Δρα κυρίως μειώνοντας τα τριγλυκερίδια, ενώ αυξάνει τα επίπεδα της HDL-χοληστερόλης. Δεν έχει σχεδόν καμία επίδραση στην LDL-χοληστερόλη. Δεν διατίθεται σε όλες τις χώρες λόγω των σημαντικών παρενεργειών του.

Φιβράτες

Τα φάρμακα αυτής της κατηγορίας μειώνουν αποτελεσματικά τα τριγλυκερίδια και αυξάνουν την HDL-χοληστερόλη σε μέτριο βαθμό. Μπορούν επίσης να προκαλέσουν μικρή μείωση της LDL-χοληστερόλης.

• Ηπατική βλάβη: Όχι συχνή. Μπορεί να προκληθεί είτε από στατίνες είτε από φιμπράτες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρήση του φαρμάκου πρέπει να διακοπεί.
• Μυοπάθεια: Πολύ σπάνια παρενέργεια των στατινών, που προκαλεί πόνο των μυών και αδυναμία.
• Ναυτία, φούσκωμα, διάρροια: Συνήθως προκαλούνται από φάρμακα που επιδρούν στην απορρόφηση χοληστερόλης, όπως η εζετιμίμπη και τα δεσμευτικά των χολικών οξέων.
• Κοκκίνισμα του προσώπου: Προκαλείται από το νικοτινικό οξύ και επιδεινώνεται με την έκθεση στον ήλιο.

• Μειώστε τα κορεσμένα λίπη (κόκκινο κρέας, ζωικά λίπη, αλλαντικά τύπου μπέικον, γαλακτοκομικά με πλήρη λιπαρά, κρέμες γάλακτος, γλυκά και αρτοσκευάσματα με βούτυρο και αυγά, τηγανιτές πατάτες).
• Αυξήστε την κατανάλωση ψαριών και ιχθυελαίου.
• Προτιμήστε την κατανάλωση λιπαρών φυτικής προέλευσης (φυτοστανόλες), όπως π.χ. η σόγια, που μειώνουν τη χοληστερόλη.
• Καταναλώνετε καθημερινά φρούτα και λαχανικά.
• Περιορίστε όσο μπορείτε τα έτοιμα φαγητά (φαστ φουντ), γλυκά ή αλμυρά σνακ (μπισκότα, κράκερ, σοκολάτες) τα οποία είναι πλούσια σε θερμίδες και λίπος.
• Χρησιμοποιήστε ελαιόλαδο στο μαγείρεμα, επιλέγοντας το βρασμό και το ψήσιμο στον ατμό ή στο γκριλ και αποφεύγοντας το τηγάνισμα.

Διάφορες αλλαγές στην τρόπο ζωής σας μπορούν να βελτιώσουν τα επίπεδα λιπιδίων, αλλά τα αποτελέσματα θα αρχίσουν να φαίνονται μόνο μετά από έξι μήνες περίπου.

Αν είστε υπέρβαρος ή παχύσαρκος, η απώλεια βάρους θα βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων των λιπιδίων.

Η τακτική άσκηση (30 λεπτά, 5-7 ημέρες την εβδομάδα) με αεροβική δραστηριότητα μέτριας έντασης (περπάτημα, τζόκινγκ, ποδηλασία ή κολύμβηση) βοηθά στη διατήρηση του ιδανικού σωματικού βάρους και επίσης βελτιώνει τις τιμές των λιπιδίων (μείωση των τριγλυκεριδίων, αύξηση της HDL-χοληστερόλης).

Εκτός από την τακτική άσκηση και η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση των επιπέδων της HDL-χοληστερόλης.

Φαίνεται ότι μεγαλύτερη σημασία για την αύξηση της LDL-χοληστερόλης, που σχετίζεται κυρίως με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, έχει η αυξημένη πρόσληψη τροφίμων πλούσιων σε κορεσμένα λιπαρά ενώ η σημασία της διατροφικής χοληστερόλης είναι μικρότερη. Συνεπώς μια ισορροπημένη διατροφή, πτωχή σε κορεσμένα λιπαρά ζωικής προέλευσης και πλούσια σε φρούτα και λαχανικά μπορεί να σας βοηθήσει να επιτύχετε χαμηλότερες τιμές χοληστερόλης.

Το αλκοόλ σε μικρή κατανάλωση ανεβάζει την HDL-χοληστερόλη, ωστόσο σε αυξημένη χρήση συμβάλλει στην αύξηση των τριγλυκεριδίων. Αλκοόλ μπορεί να καταναλώνεται έως 1 μονάδα την ημέρα για τις γυναίκες και έως 2 για τους άντρες. Ως 1 μονάδα θεωρούμε τα 120 ml κρασί, τα 330 ml μπίρα, τα 30-40 ml υψηλόβαθμα ποτά (βότκα, ουΐσκυ, τζιν κ.ά.).

Σκοπός είναι να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακού νοσήματος. Εκτός από μείωση των επιπέδων των λιπιδίων στο αίμα, πρέπει να ληφθούν και άλλα μέτρα:

• Υπολογισμός του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακού νοσήματος (http://www.heartscore.org/greece/Pages/Welcome.aspx)
• Αλλαγές στον τρόπο ζωής (απώλεια βάρους, άσκηση, υγιής διατροφή)
• Θεραπεία αρτηριακής υπέρτασης
• Θεραπεία σακχαρώδη διαβήτη
• Διακοπή του καπνίσματος